Hướng dẫn cách trồng sầu riêng đảm bảo chất lượng tốt

Sầu riêng không chỉ được mệnh danh là “vua của các loại trái cây” bởi hương vị đặc trưng mà còn mang lại giá trị kinh tế cao cho người nông dân. Với tiềm năng phát triển vượt bậc trong ngành nông nghiệp, việc nắm rõ cách trồng sầu riêng đúng kỹ thuật là điều cần thiết để cây đạt năng suất và chất lượng tối ưu. Hãy cùng khám phá các bước chi tiết để bắt đầu trồng và chăm sóc sầu riêng hiệu quả ngay từ bây giờ!

Yêu cầu ngoại cảnh trước khi trồng sầu riêng

Sầu riêng là loại cây ăn quả nhiệt đới, đòi hỏi điều kiện đất đai và khí hậu đặc biệt để phát triển tốt:

– Đất trồng: Cây sầu riêng ưa đất tơi xốp, giàu chất hữu cơ, thoát nước tốt và giữ ẩm tốt. Đất lý tưởng cho sầu riêng là đất thịt pha cát hoặc đất phù sa. Cần tránh trồng sầu riêng trên đất nhiễm mặn, phèn, đất quá chặt hoặc quá chua. Độ pH lý tưởng cho đất trồng sầu riêng là từ 5,5 đến 6,5.

– Nước: Sầu riêng là cây ưa ẩm, cần lượng mưa trung bình từ 1.600 đến 3.000 mm/năm. Tuy nhiên, cây không chịu được úng.

– Ánh sáng: Khi còn nhỏ, cây sầu riêng cần bóng râm để phát triển bộ rễ. Khi cây trưởng thành, cần nhiều ánh sáng để quang hợp và ra hoa, tạo quả.

– Nhiệt độ và độ ẩm: Nhiệt độ thích hợp cho sự sinh trưởng của sầu riêng là từ 24 đến 30°C. Độ ẩm không khí lý tưởng khoảng 75-80%. Trong giai đoạn ra hoa, nhiệt độ cần giảm xuống khoảng 20-22°C và độ ẩm khoảng 50-60%.

Cách trồng sầu riêng đúng kỹ thuật, dễ chăm sóc

Sầu riêng là loại cây ăn quả có giá trị kinh tế cao, nhưng để trồng và chăm sóc hiệu quả cần tuân thủ những kỹ thuật cơ bản. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết:

Thời vụ và khoảng cách trồng

– Thời vụ: Thời điểm lý tưởng nhất để trồng là khi mùa mưa bắt đầu (cuối tháng 6 – đầu tháng 7).

– Khoảng cách trồng: Nên trồng với mật độ thưa để đảm bảo vườn thông thoáng, cây khỏe mạnh, dễ chăm sóc, hạn chế bệnh thối trái. Có thể chọn phương pháp trồng thuần hoặc trồng xen, tùy vào điều kiện thực tế:

• Trồng thuần: 125 – 156 cây/ha (khoảng cách giữa các cây: 8m x 8m hoặc 10m).
• Trồng xen: 70 – 100 cây/ha (khoảng cách giữa các cây: 10m x 12m).

Lựa chọn cây giống

Cây giống phải được nhân bằng phương pháp ghép mắt hoặc ghép cành, đảm bảo nguồn gốc rõ ràng. Không sử dụng sầu riêng trồng từ hạt.

Tiêu chuẩn cây giống:

• Gốc ghép: Thẳng, đường kính từ 1,0 – 1,5 cm, rễ phát triển tốt.
• Thân, cành, lá: Thân cây thẳng, chắc chắn, có ít nhất 3 cành cấp 1. Lá ngọn đã trưởng thành, xanh tốt, mang đặc điểm đặc trưng của giống. Chiều cao cây đạt từ 80 cm trở lên (tính từ mặt giá thể bầu ươm đến đỉnh chồi).
• Sức khỏe: Cây sinh trưởng khỏe, không bị nhiễm các loại dịch hại như bệnh thán thư, nấm Phytophthora, bọ phấn,…

Lựa chọn cây giống sầu riêng chất lượng, đảm bảo năng suất cao, thích hợp khí hậu và đất trồng địa phương.

Kỹ thuật trồng

a. Đào mương, lên liếp

• Liếp đơn (phù hợp với trồng chuyên canh): Liếp rộng 6 – 8m; mương rộng 1 – 2m, sâu 1 – 1,2m.
• Liếp đôi (phù hợp với trồng xen): Liếp rộng 10 – 12m; mương rộng 4 – 5m, sâu 1 – 1,2m.

b. Chuẩn bị hố trồng

• Kích thước hố trồng: 0,8 x 0,8 x 0,8m.
• Rải 0,5 – 1kg vôi vào hố để xử lý côn trùng và nấm bệnh. Sau 1 tháng, tiến hành bón lót hỗn hợp gồm:
  30kg phân chuồng hoai mục + 200g NPK (15:15:15) + đất mặt từ hố. Trộn đều, lấp lại bằng mặt đất tự nhiên. Sau 15 ngày, đặt cây giống.

c. Trồng cây

Đào lỗ chính giữa hố đã chuẩn bị, đặt bầu cây giống vào sao cho vừa khít, cẩn thận cắt bỏ bịch ni lông mà không làm bể bầu. Đặt cây vào hố, hướng mắt ghép theo chiều gió chính để tránh bị tách, nén đất chặt xung quanh, cắm 3 cọc xung quanh cây và buộc nhẹ để giữ cây.

Tưới đẫm nước ngay sau khi trồng, phủ rơm hoặc cỏ khô quanh gốc để giữ ẩm.

Che bóng: Trong 6 tháng đầu, che bớt 30 – 40% ánh sáng bằng lưới đen. Có thể trồng xen cây ngắn ngày như đậu xanh, đậu phộng để giữ ẩm và che phủ mặt liếp, hoặc trồng cây bắp/chuối cách gốc 2 – 3m để giảm ánh nắng.

*Lưu ý:

• Giữ gốc cây khô ráo để hạn chế nấm bệnh.
• Tránh trồng xen các loại cây như đu đủ, thơm, dừa, cây có múi, vì đây là ký chủ của nấm Phytophthora.
• Cắt cỏ định kỳ trong mùa mưa để giữ thảm cỏ tự nhiên, hạn chế xói mòn đất. Không sử dụng thuốc diệt cỏ quanh gốc, nên làm cỏ bằng tay, đặc biệt trước mỗi lần bón phân.

Cách chăm sóc sầu riêng mới trồng để cây phát triển tốt

Bón phân

Để sầu riêng phát triển khỏe mạnh, cần bón phân đúng cách và phù hợp với từng giai đoạn phát triển. Cụ thể:

• Giai đoạn sinh trưởng và ra đọt: Bón phân có tỷ lệ đạm và lân cao.
• Giai đoạn phát triển trái, đặc biệt là cơm: Sử dụng phân có hàm lượng kali cao hơn đạm.

Theo GS. TSKH Trần Thế Tục và cộng sự (2004), có thể tham khảo như sau:

– Phân hữu cơ hoai mục: Mỗi cây bón từ 20–30 kg/năm, vào đầu mùa mưa, kết hợp nấm đối kháng Trichoderma để hạn chế nấm hại như Phytophthora palmivora.

– Phân hóa học bón cho mỗi cây qua các năm tuổi cụ thể:

*Lưu ý khi bón phân:

• Không sử dụng phân chứa Clor trong giai đoạn cho trái để tránh làm sượng trái.
• Bón phân gà hoặc phân chế biến từ phân gà như Humic, Dynamic lifter để hạn chế nấm hại.
• Để hãm ra lá non, giúp cây ra hoa và đậu quả tốt, phun lá bằng KNO₃ hoặc phân bón M:K
  (0:52:34) theo hướng dẫn.

Đối với giống Monthong, theo Trần Văn Hâu (2009), cần phun lần lượt:

• Sau đậu trái 2 tháng: Ca(NO₃)₂ (0,2%).
• 15 ngày sau: MgSO₄ (0,2%).
• Trước thu hoạch 1 tháng: KNO₃ (1%).

Tưới nước

Cây sầu riêng cần lượng nước phù hợp tùy từng giai đoạn:

• Tháng đầu sau trồng: Tưới mỗi ngày một lần.
• Cây tơ: Tưới 3 lần/tuần, mỗi lần 100–150 lít/cây trong mùa khô.
• Ra hoa: Tưới cách ngày, ngưng tưới khi hoa nở rộ, sau đó tăng dần lượng nước.
• Phát triển trái: Duy trì tưới đủ nước. Ngưng tưới trước thu hoạch 20 ngày để hạn chế đọt non, giảm trái sượng.

Hiện nay, hệ thống tưới nhỏ giọt hoặc tưới phun rất được ưa chuộng vì giúp tiết kiệm nước và có thể kết hợp phun thuốc bảo vệ thực vật.

Tỉa cành, tạo tán

Để cho cây có chiều cao vừa tầm, thuận lợi chăm sóc và có bộ khung tán khỏe mạnh cần áp dụng như sau:   

Tỉa cành và tạo tán từ năm thứ 2, giữ khoảng 18–20 cành cấp 1/cây, mỗi tầng 3 cành, cách nhau 0,7–1 m. Quét sơn lên các vết cắt lớn hơn 1 cm để bảo vệ cây.

Tỉa hoa, tỉa quả

Tỉa hoa:

Nếu có 3 đợt hoa, có thể:

• Giữ đợt 2 để hoa chín tập trung.
• Hoặc giữ đợt 1 và 3 để thu hoạch trái sớm và muộn.

Tỉa quả:

• Lần 1: Tỉa sau 3–4 tuần, loại bỏ quả nhỏ, dị hình, bị sâu bệnh.
• Lần 2: Tỉa sau 8 tuần, giữ lại quả phát triển tốt.
• Lần 3: Tỉa sau 10 tuần, loại bỏ quả không đạt chất lượng.

Xử lý ra hoa

• Ra hoa thuận mùa: Kết hợp bón phân gốc và phun lá bằng MKP, tạo điều kiện khô hạn 20 ngày để cây nhú mầm hoa.
• Ra hoa nghịch mùa: Bón phân DAP + Kali sunfat, ngưng tưới và rút nước mương. Phun phân bón lá có hàm lượng lân cao như NPK (10-60-10) để kích thích phân hóa mầm hoa.

Lưu ý: Hạn chế sử dụng Paclobutrazol để tránh cây suy kiệt.

Thụ phấn bổ sung

• Sử dụng ong lấy mật hoặc thụ phấn bằng tay. Thụ phấn bằng tay giúp tăng tỷ lệ đậu trái, đảm bảo trái đầy đặn.

Chăm sóc sầu riêng đúng cách sẽ giúp cây phát triển khỏe mạnh, năng suất cao và chất lượng trái tốt.

Trồng sầu riêng không chỉ đòi hỏi sự am hiểu về kỹ thuật mà còn cần sự kiên nhẫn và tâm huyết của người làm vườn. Khi áp dụng đúng cách trồng và chăm sóc, cây sầu riêng sẽ không chỉ mang lại mùa quả bội thu mà còn giúp người nông dân nâng cao giá trị kinh tế. Hy vọng những chia sẻ trên sẽ là hành trang hữu ích cho bạn trong hành trình phát triển vườn sầu riêng của mình. Chúc bạn thành công!

Cách chọn giống sầu riêng chất lượng cho năng suất cao